Wednesday, September 7, 2011

Ο Μάκης διαβάζει Althusser, και ο Slavoj Πρετεντέρη.

H ομιλία του Μ.Βορίδη στην βουλή ήταν, όντως, ένα ενδιαφέρον στιγμιότυπο. Για όσους δεν έχουν παρακολουθήσει το θέμα καλό είναι να το υπενθυμίσουμε : ο βουλευτής του Λαος χρησιμοποιώντας μια κλασική αριστερή θεματολογία υπεστήριξε το νομοσχέδιο. Συνοπτικά ανέφερε πως όντως τα πανεπιστήμια είναι ιδεολογικοί μηχανισμοί της εξουσίας (Althusser) , και η αριστερά στα πλαίσια της στρατηγικής ανάκτησης της ηγεμονίας (Gramsci) χρησιμοποιεί τα πανεπιστήμια για να ανανεώσει την ηγεμονία της. Όλο το ρητορικό κατασκεύασμα του Βορίδη στηρίχτηκε σε στην αμφισβητούμενη παραδοχή μιας «αριστερής» κυριαρχίας. Η ευχέρεια του Βορίδη στην διαπραγμάτευση του θέματος μέσω εννοιών μιας κριτικής παράδοσης ήταν όντως εντυπωσιακή. Καθώς η παραδοσιακή δεξιά έχει αποστροφή προς τις πιο εκλεπτυσμένες ιδεολογικές επεξεργασίες ακόμη του χώρου της , παραμένοντας ουσιαστικά σε ένα προδικτατορικό ρεπερτόριο, μια φωνή της δεξιάς που παρουσιάζει τέτοιες στενές σχέσεις με τη θεωρία και την θεματολογία της αριστεράς δημιουργεί κατ’ αρχάς αμηχανία.


Υπήρξαν αντιδράσεις που άλλοτε ήσαν χλευαστικές (σιγά τώρα ο Βορίδης μην ξέρει Gramsci..) άλλοτε πιο εμπεριστατωμένες (ο Βορίδης κατέχει το θέμα αλλά κάνει σοφιστείες).

Ωστόσο το θέμα οικειοποίησης ενός διαφορετικού ύφους και περιεχομένου παρά την πρόσκαιρη έκπληξη που δημιουργεί δεν είναι καινοφανές. Μια αντίστοιχη αμηχανία μου προκάλεσε η συνέντευξη του πληθωρικού (στα όρια του ανεξέλεγκτου) Ζίζεκ.

Αν ο Βορίδης ενεπλάκη με τους Althusser Gramsci, o Slavoj μας αποκάλυψε πως κατέχει βαθύτατες γνώσεις του Πρετεντερικού ιδιώματος, τις άψογες διατυπώσεις ενός πολιτικά ορθού κυνισμού , ενός ουδέτερου λεξιλογίου που προσφέρεται για «πάσα νόσο».

Ας τον απολαύσουμε:

Οι εξοργισμένοι ανέδειξαν κάτι το οποίο είναι πολύ ενδιαφέρον. Η ζήτηση του καπιταλισμού για εργατικό δυναμικό υψηλής εξειδίκευσης, δημιούργησε μια τάξη υπερεξειδικευμένων ανέργων που δεν είναι μόνο άνεργοι αλλά και απολύτως απελπισμένοι. Άλλα όταν διάβασα το μανιφέστο τους, δεν βρήκα καμία συγκεκριμένη πρόταση προς ένα εναλλακτικό μοντέλο. Τα αιτήματα για εξασφαλισμένους κατώτατους μισθούς είναι μια απόπειρα «χτυπήματος» του καπιταλισμού μέσα από ένα πρίσμα ελεημοσύνης και δικαιοσύνης – όμως προς τα που κατευθύνουν αυτά τους τα αιτήματα τελικά; Αν και είναι «εξοργισμένοι» με το σύνολο της πολιτικής τάξης τελικά απευθύνονται στο κράτος! Αυτοί οι άνθρωποι κάνουν έκκληση μόνο για ένα νέο ιδιοκτήτη! Επιτρέψτε μου να κάνω μια μακάβρια σκέψη: Δεν θα μπορούσε ένας έντιμος, μετριοπαθής φασίστας να συμμερίζεται αυτά τα αιτήματα;




Η διάλυση της οικονομικής και πολιτικής ένωσης της Ευρώπης πρέπει να αποφευχθεί με κάθε κόστος. Οι Έλληνες δεν θα πρέπει τώρα να κατηγορούν την Ευρώπη για τα πολιτικά τους προβλήματα. Για πολλά χρόνια έχουν επιδοθεί σε ένα επικίνδυνο μίγμα πελατειακών σχέσεων με το κράτος πρόνοιας που έχει φθάσει στα όριά του.Αλλά το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι η ίδια η Ευρώπη. "Τι θέλει η Ευρώπη;" για να παραφράσουμε το ερώτημα του Φρόυντ "Τι θέλει η γυναίκα;". Η σημερινή κρίση είναι κρίση του τεχνοκρατικού μοντέλου των Βρυξελλών. Μόνο μια νέα αριστερά μπορεί να σώσει την Ευρώπη.


Μη μου πεις ; Αν δεν ήξερες τον συγγραφέα άνετα θα το έβαζες ως απόσπασμα στο κύριο άρθρο της Καθημερινής ή του Βήματος.

Προφανώς το θέμα δεν είναι ότι Αλτουσερ ανήκει λόγω κληρονομικού δικαίου στις «Θέσεις» ούτε ότι η αριστερά θα είναι μονίμως εγκλωβισμένη εντός ενός «ξύλινου» ιδιώματος ή ενός εργατιστικού μελό. Το θέμα είναι πως πλέον μιλάμε για ιδεολογικά πολιτικά ρεύματα τα οποία είναι πολυσυλλεκτικά , πολυεπίπεδα πολυεδρικά, υβριδικά, συνθετικά. Και αυτή είναι μια νέα συνθήκη η οποία αγχώνει τους πάντες. Με το Βορίδη του Μελιγαλά ίσως και να ξεμπερδεύεις πιο εύκολα από το Βορίδη του Gramsci. Το στοίχημα είναι αν ο Ζίζεκ του «ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα είναι κρατισμός» και του «οι Έλληνες έφεραν το κράτος πρόνοιας στα όρια» είναι πιο αποτελεσματικός από τον Λαφαζάνη ή τον Μαίλη.

Η γνώμη μου είναι πως το μέλλον είναι προς τους γόνιμους αναθεωρητισμούς, τις ιδιοσυγκρασιακές συνθέσεις, τις sui generis αναζητήσεις. Έστω και με το ρίσκο μιας αμετροέπειας που κάποτε γίνεται αφόρητη γραφικότητα. Και μια τέτοια περίπτωση είναι ο αγαπημένος του ιστολογίου Slavoj, του οποίου η πολυσυλλεκτικότητα του σε στυλ, όψεις, ματιές, θεμέλια και αναφορές ειλικρινά κάποτε μας υπερβαίνει.

Συνδέσεις
 
Ολόκληρη η συνέντευξη του S Zizek (μτφ Red Notebook)
 
Oμιλία Βορίδη στη Βουλή

9 comments:

Νοσφεράτος said...

Η ευχέρεια του Βορίδη στην διαπραγμάτευση του θέματος μέσω εννοιών μιας κριτικής παράδοσης ήταν όντως εντυπωσιακή. Καθώς η παραδοσιακή δεξιά έχει αποστροφή προς τις πιο εκλεπτυσμένες ιδεολογικές επεξεργασίες ακόμη του χώρου της , παραμένοντας ουσιαστικά σε ένα προδικτατορικό ρεπερτόριο, μια φωνή της δεξιάς που παρουσιάζει τέτοιες στενές σχέσεις με τη θεωρία και την θεματολογία της αριστεράς δημιουργεί κατ’ αρχάς αμηχανία.''
E ευτο ακριβώς ειναι που ΔΕΝ καταλαβαμε με την συγχρονη ακροδεξια .. Ειμαστ βαθια Νυχτωμένοι: Ακριβως αυτο διδαξε στην ευρωπαική ακροδεξια ο Αλαιν Ντε Μπιενουά εδω και 20 τοσα χρόνια .. Να οικειοπουνται θεσεις της Νεας αριστεράς ..

Left Liberal Synthesis said...

Νοσφυ

Οντως αυτό είναι το θέμα.

Η ακροδεξιά "ανοίγεται" εκεί που δεν την σπέρνουν.

Δεν είδα όμως το σχόλιο σου για τον SJ.

Τρομερές περιστροφές ο τύπος;

Νοσφεράτος said...

Η αλήθεια ειναι οτι κολησα στο Πρωτο ..
Noμιζω πως ειναι ετερον εκατερον ..Το πρωτο θεωρώ πιο σημαντικο .. Να καταλάβουμε ..

Νοσφεράτος said...

http://nosferatos.blogspot.com/2011/09/5911.html

Πολυβώτης said...

Γιάννη, άσχετο: από πού συμβουλεύεις να ξεκινήσει κανείς την ανάγνωση του Negri; (Αν θέλεις στείλε μου στο ψευδώνυμο@γμαιλ για να μπορώ να σου απευθύνω αντίστοιχες ερωτήσεις κατ'ιδίαν.)

Left Liberal Synthesis said...

Nosfy
Είχα δει το άρθρο του Ελληνιάδη στην εντυπη εκδοση
Οντως πολύ καλό
Ιδίως ο εντοπισμός της αντίφασης "αντισιωνιστής" "φιλοισραηλινός" είναι ενδεικτικός των νεων συνθηκών

Left Liberal Synthesis said...

Πολυβωτης

Καλό Χειμώνα!

Σου στέλνω εδω

Polyvotis@gmail.com

Elias said...

Γιάννη,κατ αρχην μου άρεσες στον διάλογο με τον Σεβαστάκη, εύγε. Τώρα, σχετικά με τον Ζιζεκ, εχω άλλη άποψη:τον κρίνεις πολιτικο-ιδεολογικα και νομιζω οτι κακως του προσαπτεις αφορητη γραφικοτητα.Δεν με εμπνεει ιδιατερα ο συγκεκριμενος,για να ειμαι ελικρινης,αλλα το να εχει καποιος πολυσυλλεκτικη σκεψη δεν καταλαβαινω γιατι ντε και καλα ειναι γραφικος σε σχεση πχ με καποιον που εχει ΜΙΑ και μονιμως απαραλλακτη ετικετα στοχασμου.Πχ, δεν ειναι δυνατον να θεωρητικολογουμε χρονια τωρα για τον φιλελευθερισμο και για πιθανες εκλεκτικες του συγγενειες με την σοσιαλδημοκρατικη εκδοχη διακυβερνησης, και να μην κατανουμε οτι ΝΑΙ, ειναι κρατισμος το ελαχιστο εγγυημενο εισοδημα ενω ΟΧΙ δεν ειναι κρατισμος, οταν δεν επιτρεπεται σε κάποιον χωρις αληθινο κεφαλαιο,να ανοιγει επιχειρηση!Ειναι αποφυγη στρεβλωσης, οχι παρεμβαση, και δυστυχως απο αυτο πασχει η ελληνικη οικονομια 35 χρονια τωρα! Οσον αφορα το ζητουμενο του Ζιζεκ για τους εξεγερμενους στην Αγγλια,που συμμεριζομαι τον τοτε αγωνα τους, θα το πω ξεκαθαρα: ναι, ψαχνουν νεο ιδιοκτητη και δεν το ξερουν! Και σε ρωταω Γιαννη μου: σημερα, γιατι δεν εξεγειρονται?? Ικανοποιηθηκαν αιτηματα τους ή υπεκυψαν στον σεριφη Καμερον?? Δεν εχουν Γιαννη μανιφεστο και ζητουμενο οι προσκαιρες,ευκαιριακες εξεγερσεις,γι αυτο και επεμενα για την ημερομηνια ληξης της αμεσοδημοκρατικης ελληνικης αγανακτησης στις πλατειες...Οι απο κατω εξεγερσεις, εξεγειρουν προσκαιρα το θυμικο των λογικων... Ο Ζιζεκ,ενω επιμενω οτι δεν με εμπνεει, αξιζει να διαβαστει για το πως πραγματευεται την λακανικη πολιτικη εμβαθυνση και φυσικα για το Υψηλο αντικειμενο της Ιδεολογιας στο εν λογω βιβλιο του, αλλα κυριως να ζυγιστει για την Συμπτωματολογια στην ιδιοφυη συσχετιση Πολιτικης-Καθημερινοτητας, στο Enjoy Your Symptom...Τελος,δεν νομιζω οτι αγχωνει τους παντες το πολυεπιπεδο, πολυεδρικο ,οπως λες στοιχειο των νεων πολιτικων ρευματων. Εμενα τουλαχιστον, με χαροποιει! Κουραστηκα να απαντω στο ερωτημα που συχνα μου κανουν, αν τελικα ειμαι...αριστερος, νεοφιλελευθερος, μαρξιστης,ή κατι άλλο! Πειράζει να μην ειμαι κάτι,να μην ειμαι με καποιους, αλλα να έχω πάρει καποια απο ολους και οχι ολα απο κάποιους , ειτε ειναι στοχαστες ειτε ιδεολογιες? Πιθανως να εχω παρει τα λαθος πραγματα και να εχω αφησει τα σωστα ...Αλλα τουλαχιστον παρακολουθω τους παντες...Απο τις παρυφες τις αναρχο-αριστερας μεχρι αυτες της νεοδεξιας...Μονο ετσι νιωθω φιλος της Ελευθεριας ,και του Αλλου και της δικης μου...

Left Liberal Synthesis said...

Elias
Κατ΄αρχάς σε διαβάζω ακαταπαυστα, και δεν καταλαβαίνω γιατί δεν δημοσιεύεις αυτό το υλικό στο ιστολόγιο.Είναι πολυ αντιπροσωπευτικό της συγκυρίας.

Οσο για τον Ζιζεκ, ας πούμε ότι είναι τόσο Left Liberal , που μου φαίνεται ακραίος (ακόμα και σε μένα) .Λέει σωστά πράγματα, σε διαφορετικά ακροατηρια,με διαφορετικό τρόπο, και διαφορετικό περιεχόμενο.

Η ένσταση μου είναι στο στυλ, το οποίο ειναι και ναρκισιστικό.
Πάντως είναι ο μοναδικός που μπορεί να λέει οτι θέλει χωρίς σοβαρό αντίλογο.Λίγο είναι;

΅Επί της ουσίας , προφανώς έχει δίκιο, δεν είναι το νοημα μου αυτό.
Και προφανώς αυτή η πολυεδρικότητα μας αρέσει.Αλλά ας πούμε το λέμε: "φίλε είσαι ωραίος αλλά το στυλάκι σου παραέγινε"